Rzadko się zdarza, by polski przekład ukazał się zaledwie jedenaście dni po światowej premierze. Są jednak książki, z których wydaniem nie można zwlekać. Niewątpliwie Dzieciństwo Jezusa jako powieść noblisty, dwukrotnego laureata Nagrody Bookera i jednego z najważniej­szych pisarzy na świecie zasługuje na wyjątkowe traktowanie.

J. M. Coetzee także w naszym kraju cieszy się ogrom­nym zainteresowaniem, niech poświadczy 0 tym chociażby 11. tom Przewodnika Krytyki Politycznej. Autor w jednym z wywiadów powiedział: Każdy czytelnik dostrzega w moich książkach ponurość i rozpacz. Nie czytam ich w ten sposób. Wi­dzę siebie,jako pisarza komiksów, książek o zwykłych ludziach, którzy próbują wieść zwykłe, nudne i szczęśliwe życie, podczas gdy świat wokół nich rozpada się na kawałki.

Najnowsza powieść doskonale wpisuje się w powyższą charakterystykę. Krótkie zda­nia, wartkie dialogi i oszczędne a zarazem precyzyjne opisy wprowadzają uczucie dy­stansu i wycofania. Niebywałe uchwycenie monotonii życia i wszechobecna atmosfera powolności powieści Coetzeego w przy­padku Dzieciństwa Jezusaprzełamane są obecnością obdarzonego wyjątkową inte­ligencją dziecka, kilkuletniego Davida. Ten niezwykły chłopiec mimo bierności staje się zarazem protagonistą, jak i osią całej fabuły, której główne elementy oparte są o koncepcję rodziny sztucznie wykre­owanej, której każdy element funkcjonuje jedynie na zasadzie umowności. Ten fał­szywy byt w miarę ewolucji okazuje się jednak silnie scalającym tworem, który już nie pozwala, by zmyć z siebie daw­ne uczuciowe przywiązania.

Powieść Coetzeego to filozoficznie ugrunto­wana historia przedstawiająca proces samopoznania, skonstruowany na cią­głej negatywnej weryfikacji osobistych przekonań bohaterów. Pokazuje, jak w prosty sposób powierzchowne osądy mogą być niwelowane a tym samym, jak płynny i niestabilny jest ogląd rzeczywi­stości. Niczym przywoływany wielokrot­nie bohater ulubionej książki Davida - Don Quixote - postaci noblisty walczą ze złu­dzeniami, których świadomość ma tylko czytelnik. Czy książka opowiada historię Jezusa? Niezupełnie. Z pewnością jednak stanowi doskonały punkt wyjścia do roz­ważań na temat tożsamości i egzystencji.

Dzieciństwo Jezusa

Autor: John Maxwell Coetzee

Ocena: 5/5