Assassin’s Creed: Unity - tło historyczne oraz filmy w klimacie gry

Do premiery nowej gry z serii Assassin’s Creed można już odliczać dni. Wiemy, że tym razem miejscem wydarzeń będzie Paryż z czasów Rewolucji Francuskiej, spotkamy historyczne postacie tamtej epoki. Jeśli ten okres historii Francji kojarzy nam się jedynie z hasłami: „Bastylia”, „gilotyna” - być może warto dowiedzieć się trochę więcej o realiach, w których będą toczyć się przygody Asasyna Arno. Jak przebiegała rewolucja? Po co zdobywano Bastylię? Dlaczego publicznie ścięto kilkanaście tysięcy głów i kim byli skazańcy oraz ich oprawcy? Wszystko to na pewno pozwoli nam lepiej „przeniknąć” w świat gry i wczuć się w jej klimat. Zapraszam w podróż do osiemnastowiecznej Francji!

Poniższy tekst na pewno nie zaskoczy niczym ekspertów od historii Europy. Ma po prostu w maksymalnie zwięzły i prosty sposób przybliżyć „zwykłemu graczowi” tło historyczne gry. Jeśli ktoś jednak dysponuje o wiele szerszą wiedzą, zna jakieś ciekawostki - zapraszam do komentowania!

Dlaczego wybuchła rewolucja?
Nie było jednego, konkretnego powodu - była raczej wynikiem wielu problemów, które piętrzyły się w kraju od lat.
W kraju panowała monarchia absolutna. Król Ludwik XVI odziedziczył tron z ogromnymi długami, które pogłębiał wystawnym trybem życia i kosztowną wojną w Ameryce Północnej. Złą opinię wśród ludu miała też jego żona - Maria Antonina. Młodą królową oskarżano o trwonienie majątku narodowego.
Społeczeństwo francuskie podzielone było na trzy Stany. Pierwszy to duchowni, drugi szlachta, trzeci - cała reszta, czyli chłopi i mieszczanie, którzy stanowili około 98% całego społeczeństwa. System podatkowy działał tak, że płacili je tylko przedstawiciele ostatniego Stanu, duchowieństwo i szlachta było z nich zwolnione. Francja była więc podręcznikowym przykładem społecznej niesprawiedliwości. Do tego doszedł w 1788 roku ogromny nieurodzaj, fala głodu i pogłębianie nędzy wśród i tak już biednego społeczeństwa.
Koniec osiemnastego wieku to również okres szybszego i łatwiejszego rozprzestrzeniania myśli, idei, rozwoju nauki - Francja była ciągle pod wrażeniem wydarzeń w Stanach Zjednoczonych - ich rewolucji i wojny o niepodległość.

Przebieg rewolucji
W 1789 roku, w obliczu kryzysu ekonomicznego, król Ludwik XVI zwołuje po raz pierwszy od prawie dwustu lat - Zgromadzenie Stanów Generalnych (wszystkich trzech) - ma nadzieje na opodatkowanie szlachty i duchownych. Uprzywilejowany grupy nie kwapią się jednak, by swoim kosztem ratować kraj. Lekceważeni przedstawiciele trzeciego Stanu, jako reprezentanci najliczniejszej grupy społecznej, postanowili działać niezależnie - przemianowali się na Zgromadzenie Narodowe i postanowili obradować tak długo, aż nie uchwalą konstytucji.
Wieści przedostały się na ulice Paryża. Tłumy mieszczan, obawiając się interwencji wojska i przerwania prac nad projektem dokumentu, powołały Gwardię Mieszczańską i zaczęły się zbroić. W poszukiwaniu amunicji - przypuszczono szturm na twierdzę Bastylię, która pełniła rolę więzienia. Warownię szybko zdobyto, a dzień ataku - 14 lipca - jest dziś francuskim Dniem Niepodległości i największym świętem narodowym.

Niepokój i zamieszki przeniosły się na wieś, gdzie rozpoczęła się Wielka Trwoga. Chłopi szturmowali pałace swoich ciemiężycieli i mordowali szlachciców. Eskalacja przemocy w całym kraju ostatecznie zmusiła przedstawicieli pierwszych dwóch Stanów do oddania wszelkiej władzy Zgromadzeniu Narodowemu. Te ustanowiło w końcu Deklaracje Praw Człowieka i Obywatela, która do dziś jest podstawą francuskiej konstytucji. Ludwik XVI odmówił podpisania się pod nią, w efekcie czego rozjuszony tłum tysięcy mieszczan wkroczył do komnat pałacu w Wersalu. Przestraszony król zgodził się przenieść do skromnych apartamentów w Paryżu.

Francja próbowała poprawić swoją sytuację ekonomiczną poprzez wypowiedzenie wojny Austrii oraz Prusom, i początkowo odnosiła w niej sukcesy. W tym okresie zniesiono całkowicie monarchię i proklamowano Republikę Francuską. Króla Ludwika XVI ścięto w 1793 roku. Inne kraje nie były jednak zadowolone z przebiegu rewolucji. Do koalicji przeciw Francji dołączyły m.in. Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia i Holandia.

Coraz boleśniejsze porażki na froncie i wewnętrzne podziały i spory w słabym rządzie, spowodowały przejęcie władzy przez frakcję jakobinów w 1793 roku, z Maximilienem de Robespierre na czele.
Robespierre, poprzez pospolite ruszenie, poprawił sytuacje na frontach, jednak okres jego rządów nazywany jest w historii „czasem terroru”. Świetny strateg i polityk stał się wręcz obłąkany na punkcie utrzymania władzy i kontynuacji rewolucji. Na mocy specjalnego dekretu, w błyskawicznym procesie skazany na śmierć mógł być każdy, podejrzany o zdradę, szpiegostwo czy nieprzychylność jakobinom. Podczas niecałego roku rządów Robespierra, na gilotynie ścięto prawie osiemnaście tysięcy ludzi. Coraz silniejsza opozycja wobec dyktatury jakobinów i sukcesy militarne, przyczyniły się do obalenia rządów tyrana, a on sam podzielił los swoich przeciwników.

W Francji władzę przejęły rządy Dyrektoriatu. Wojska ponownie zaczęły ponosić klęski, ekonomia była słaba tak jak i pozycja samego Dyrektoriatu. Był jednak ktoś, kto nieźle radził sobie na froncie, odnosząc zwycięstwo za zwycięstwem - młody generał Napoleon Bonaparte, który dowodził jedną z armii od 1796 roku. Docierając aż do Egiptu, Napoleon wraca do Francji w październiku 1799 roku. W listopadzie dokonuje wojskowego zamachu stanu, kończąc rządy słabego Dyrektoriatu i rozpoczynając czas militarnej dyktatury. 24 grudnia 1799 roku Napoleon zostaje Pierwszym Konsulem, przyjmuje się to za umowną datę końca Rewolucji Francuskiej.

Historyczne postacie w grze
Nie wiadomo jeszcze w jakim stopniu fabuła gry będzie przeplatać się z szeregiem faktycznych wydarzeń francuskiej rewolucji. Jak widać po zwiastunie „W samym środku Rewolucji” - twórcy z Ubisoft nie są zbyt precyzyjni w historycznej dokładności, twierdząc, że wybuch rewolucji miał głównie przyczynę w pełnym przepychu życiu króla i królowej. Przypisywanie jej zdania, że „głodni chłopi powinni jeść ciastka” nie jest prawdą - feralna kwestia padła sto lat wcześniej, z ust innej kobiety.
Wiemy natomiast z innych filmów, na jakie postacie natkniemy się w grze jako Asasyn Arno.

Napoleon Bonaparte
Na genialnego stratega i dowódcę natkniemy się zapewne jeszcze przed jego pasmem zwycięstw. Być może gra pokaże nam też moment jego dojścia do władzy?

Maximiliene de Robespierre
Akcja gry na pewno będzie rozgrywała się w roku 1793, Robespierra zobaczymy więc jako trzymającego się władzy tyrana, wysyłającego ludzi na szafot.

Markiz de Sade
Jeden z najbardziej poczytnych pisarzy francuskich, pisał książki pełne okrucieństwa i zbrodni, które łączył z przeżyciami seksualnymi. Od jego nazwiska powstał termin „sadyzm”. Był jednym z więźniów Bastylii, na kilka dni przed szturmem na warownię został przeniesiony do zakładu dla obłąkanych w Charenton. Wiele jego dzieł zostało zniszczonych podczas plądrowania Bastylii.

Kogo moglibyśmy zobaczyć w grze
Nie wspominając o królewskiej parze Ludwiku i Marii Antoninie - największą i najlepszą niespodzianką byłoby zobaczyć w grze:
Charlotte Corday

Charlotte w pewnym sensie była… prawdziwym asasynem! Jako zwolenniczka frakcji żyrondystów, była przeciwna władzy i terroru jakobinów. Postanowiła zabić jednego z nich - dziennikarza i polityka Jeana Paula Marata, który w swojej gazecie propagował idee i metody jakobinów. Jego śmierć miała być symboliczna i skończyć masowe egzekucje innych. Początkowo plan zakładał zabicie go publicznie, przed Zgromadzeniem Narodowym - jako przykład i ostrzeżenie dla innych. Po przybyciu do Paryża Charlotte odkryła jednak, że z powodu choroby skóry - Marat nie opuszcza prawie swojego mieszkania. Zmieniła więc plan - zakradła się do jego domu i zasztyletowała w wannie, gdy brał kąpiel. Została aresztowana na drugi dzień i wkrótce skazana na śmierć za zdradę. Marat został uznany za męczennika, a terror i egzekucje trwały dalej.

Filmy o Rewolucji Francuskiej
Wiele z nich powstało jeszcze w latach 30 lub 40, z tego powodu mogą być jedynie gratką dla prawdziwych koneserów kina. Niektóre pokazują jakąś opowieść, dla której sama rewolucja jest jedynie mało istotnym tłem.

Najdokładniej historię francuskiej rewolucji opowie nam międzynarodowa superprodukcja „La Révolution française”, która powstała w 1989 roku, dla uczczenia dwusetnej rocznicy. Dwuczęściowy film trwa 6 godzin i pokazuje wydarzenia od zwołania Zgromadzenia Stanów, aż do końca rządów Robespierra.  Nie znajdziemy w nim jednak wartkiej akcji, a historyczną dokładność i świetne aktorstwo - główne role grają: Peter Ustinov, Jane Seymour (dr Quinn), Sam Neill (Park Jurajski), Christopher Lee (Saruman), Claudia Cardinalle, Klaus Maria Brandauer oraz Andrzej Seweryn jako Robespierre.

Miłośnicy kina powinni docenić też film Andrzeja Wajdy „Danton”, z Gerardem Depardie w roli tytułowej. To historia dwóch najważniejszych postaci francuskiej rewolucji: Dantona i Robespierra. Zwolennicy tego pierwszego obsadzeni są przez francuskich aktorów, a Robespierra - przez polskich, m.in Bogusława Lindę i rewelacyjnego Pszoniaka jako Robespierre.

Z nowszych filmów, na myśl przychodzi zrealizowana przez Sophię Coppolę - „Maria Antonina”. Nie jest to generalnie film o rewolucji, pokazuje  w dość specyficzny sposób życie królowej przed burzliwymi wydarzeniami. Dopiero pod koniec widzimy królewską parę w obliczu rozjuszonego tłumu, szturmującego pałac w Wersalu. Dzieło Coppoli nie błyszczy jeśli chodzi o fabułę, dialogi i w zasadzie rozkręca się dopiero w najlepsze tuż przed końcowymi napisami, ale świetna muzyka i specyficzny klimat sprawiają, że warto rzucić na nie okiem.

Już wkrótce przekonamy się jaki będzie Assassin’s Creed: Unity.  Niezależnie od kontrowersji jakie budzi jakość oprawy graficznej - uznana marka, okres historyczny, świetnie oddane zakamarki Paryża i oparta na takich fundamentach fabuła, pełna odniesień do autentycznych wydarzeń i postaci - powinno dać nam jedną z najlepszych gier tego roku!