Historia MMO - MUD

Postawiłem sobie kiedyś ambitny cel dokładnego przebadania historii MMO i do dzisiaj realizuję go powoli, ale systematycznie. Już teraz wiem, że mimo iż jest to relatywnie krótka historia, to bywa także miejscami zawiła. W zasadzie za początek gatunku należałoby uznać lata 1996 i 1997 kiedy na rynku pojawiły się takie tytuły jak Tibia, Ultima Online czy Meridian 59, ale korzenie tego typu produkcji sięgają odrobinę dalej, bo aż do roku 1974, a osadzone są tak naprawdę w innym, trochę prehistorycznym już gatunku – MUD.

Dzisiejszy artykuł jest w zasadzie taką bardziej zjadliwą kalką moich odrobinę matematycznych zbiorów informacji na temat MMO. Do przeszukiwania historii tego gatunku skłania mnie ambitna myśl, że skoro chcę wiedzieć dokąd ten typ rozrywki zmierza, to powinienem się przede wszystkim dowiedzieć z czego się wywodzi. Całą sprawę traktuję dosyć poważnie, więc wybaczcie ten  odrobinę akademicki ton.

Historia MMO, nie ma szans zamknąć się w jednym, krótkim tekście więc takich publikacji będzie z czasem więcej.  Nie liczę tutaj na ogromne zainteresowanie. Polski światek MMO jest ciągle jeszcze w powijakach, ale być może znajdą się tutaj osoby, które tematem się zainteresują, a być może też takie, które zechcą moje wiadomości zweryfikować. Jedne i drugie są zdecydowanie mile widziane. Zapraszam do lektury.

Massive Multiplayer Online

Na początku pojawia się jedno zasadnicze pytanie, od czego tu zacząć?  Może od momentu kiedy pierwszy raz pojawiło się pierwsze nieśmiałe określenie gatunku. To rok 1993, a jako Massive Multiplayer Online Game przedstawiono symulator AirWarrior podczas targów E3. Było to oczywiście naturalne rozwinięcie skrótu Multiplayer Online Game, który rozszerzony o wyraz Massive odnosił się rozgrywki przeznaczonej dla tysięcy graczy.

Gdyby zakładać naturalną ewolucję gatunku gier komputerowych, można by przyjąć, że pierwszy był model singleplayer dla pojedynczych graczy, później multiplayer dla kilku lub kilkunastu graczy, a na końcu Massive Multiplayer Online Game, dla tysięcy graczy. Okazuje się jednak, że przyjęcie takiego założenia byłoby obarczone pewnym błędem. Otóż zarówno klasyczny multiplayer jak i sam gatunek MMO, ewoluowały z tego samego źródła.  Mowa tutaj o MUD - Multi-User Dungeon, co tłumaczone było również jako Multi-User Dimension, albo Multi-User Domain. MUDami określa się model rozgrywki sieciowej, który łączył ze sobą grę role-playing, toczącą się w tekstowym środowisku, z czatem online, przeznaczonym do komunikacji dla wielu graczy.

Tutaj pojawiają się pewne rozbieżności. Otóż MUD poprzez związki z gatunkiem role-playing, może być uznany za naturalnego poprzednika gier MMORPG (Massive Multiplayer Online Role Playing Game). Tak faktycznie jest w rzeczywistości, ale często zapomina się, że MUD jest również początkiem gier sieciowych w ogóle. Te rozwinęły się później w różnych kierunkach, zarówno do postaci MMORPG (Ultima Online, Everquest, Asherons Call) jak i klasycznego multiplayera (Doom, Counter Strike). Należy więc uznać, że MMO nie tyle jest następcą gier multiplayer co innym kierunkiem ich rozwoju, a ewolucja obu gatunków rozpoczęła się praktycznie w tym samym momencie.

Wracając jednak do samych pojęć, to na pełną precyzję nie pozwala mi zarówno historia, jak i trudna do zdefiniowania przyszłość. W pewnym stopniu uzasadnione byłoby używanie skrótu MMORPG (Massive Multiplayer Online Rle Playing Game), ale chcę mówić o zjawisku gry sieciowej dla tysięcy graczy, a nie o pojedynczym, choć bardzo szerokim gatunku. W tym wypadku bardziej trafny będzie skrót MMO i to tym będę się głównie posługiwał w dalszych artykułach.