Forfitery to mini-felietony. Mniejsze od Rojopojntofwiu, ale większe od Szybkiej rozkminy. Nie zawsze traktują o grach.
Witam Was serdecznie w kolejnym obszerniejszym materialne, który podobnie jak ubiegłotygodniowy szok w sztuce współczesnej (1 / 2) – postanowiłem podzielić na kilka części, fundując Wam tym samym dłuższą przygodę z… bunkrami! Wiem - skandal, nie będzie o Wiedźminie. Do rzeczy. Od lat interesowałem się fortyfikacjami obronnymi. Zbierałem na ich temat czasopisma i oglądałem programy dokumentalne. We wszystkich filmach wojennych zawsze zwracałem na te obiekty uwagę, kochałem wznosić je w grach. Zaprezentuję Wam rozwój ich budowy, uzbrojenia i zastosowania na przestrzeni wieków. Od początków wojen światowych przez Wietnam po czasy współczesne. Nie pominę również ich roli w grach komputerowych. Myślę, że miłośnikom militarystyki wpis ten powinien się spodobać, a przynajmniej zainteresować. Gorąco zapraszam do lektury. Mówi się, że najlepszą obroną jest atak. Nie zawsze…
Definicja
Bunkier jest budowlą obronną o grubych ścianach i stropie, bez okien, z otworami strzelniczymi. Inaczej nazywany schronem - zamkniętym obiektem fortyfikacyjnym, przeznaczonym do prowadzenia ognia, obserwacji, kierowania walką, ochrony ludzi i sprzętu technicznego przed nieprzyjacielem. Dawniej wznoszono tak zwane blokhauzy - czyli budowle drewniano - ziemne przystosowane do samodzielnej obrony wewnątrz jakiejś fortyfikacji. Pod względem konstrukcji, bunkry dzielimy na żelbetonowe, ziemne, drewniane lub betonowe. Skupmy się na klasycznych bunkrach betonowych, budowanymi przeważnie w lasach, przeznaczonymi do półokrężnego lub okrężnego prowadzenia ognia - dopiero później przejdę do innych odmian, kończąc materiał współczesnymi, tytanowymi mocarzami (część druga) oraz ich wirtualnymi odpowiednikami w grach (część trzecia).
Przeznaczenie i reguły
Bunkry zakładano przeważnie w celu zastosowania strategicznej defensywy takiej jak obrona jakiegoś ważnego obiektu, osłabienie sił wroga, zabezpieczenie terenu czy niedopuszczenie nieprzyjacielskich wojsk w konkretne miejsce. Podczas budowy tegoż obiektu bierze się przede wszystkim pod uwagę miejsce przeznaczenia. Stosuje się wówczas trzy konkretne zasady:
1. Bunkier powinien znajdować się na wzniosłym terenie (staje się on wtedy bardzo trudnym celem do zdobycia, broń ogólnie zyskuje na zasięgu, a żołnierzom wzrasta orientacja w terenie. Bunkier na np. wzgórzu trudniej zdobyć);
2. Bunkier powinien znajdować się na zalesionym terenie (kamuflaż to kwestia szalenie istotna, najlepiej gdy drzewa i zarośla starannie przykrywają dane stanowisko, a sama struktura pomalowana jest w barwy otoczenia, przykładowo w wojskowe ciemno i jasno zielono - brązowe kolory camo. Utrudnienie wrogowi zlokalizowania budowli to rzecz święta, element zaskoczenia to poważny as w rękawie. Nie zawsze jest to jednak możliwe – obrona brzegów, plaż);
3. Bunkry powinny być rozsądnie stawiane (stanowiska powinny być rozstawiane tak, by zadawały nieprzyjacielowi jak najwięcej strat i blokowały jedyne przejścia prowadzące do bronionego terenu (mosty, kaniony, wąwozy, drogi, brzegi). Wzięcie wroga w dwa ognie, nierzadko przyczynia się do rozbicia jego oddziałów, obniżenia morale jednostek i zasiania chaosu w ich szeregach.
Podczas I i II wojny światowej wznoszono bunkry w pobliżu stanowisk artylerii przeciwlotniczej i sprzężonych działek do strącania samolotów, oraz w miejscach przewidywanego zrzutu wrogich spadochroniarzy. Robiono tak, by strzelcy mogli z łatwością "zająć" się katapultującymi się pilotami. Nie były to tyle bunkry, co tzw. gniazda sprzężonych karabinów maszynowych okopanych workami z piaskiem.
Budowa
Bunkry budowano na planie różnych figur geometrycznych. Najczęściej stosowane to okrąg (O), kwadrat (K) i prostokąt (P). Każda budowla posiadała z reguły dwa metry i 20 cm wysokości, szerokości zaś: Okrąg - promień ok. 3,5 metra, Kwadrat - bok ok. 4 metry, Prostokąt - bok 1 – ok. 2 metry, bok 2 – ok. 6 metrów. Metr wysokości bunkra był zawsze osadzony w ziemi (dla wzmocnienia konstrukcji, lepszego zabezpieczenia i „niskiego profilu”). W przypadku kwadratu i prostokąta wejście znajdowało się z tyłu każdej budowli, zaś bunkry na planie okręgu posiadały specjalny właz z drabinką montowany na dachu. Z reguły każde stanowisko wyposażone było w radiostację, dzięki czemu było w ten sposób połączone z innymi bunkrami. Radio służyło do przesyłania sobie informacji o nadchodzącym nieprzyjacielu lub do ewentualnego wezwania wsparcia powietrznego lub artyleryjskiego. Każda fortyfikacja była dodatkowo okrążana stosem worków z piaskiem (1 torba - ok. 5kg ) i zasiekami z drutu kolczastego. Wszystko to podnosiło stopień bezpieczeństwa żołnierzy w bunkrze. Nie były to oczywiście stałe szablony. Nierzadko zdarzały się wyjątki od reguły, zdeterminowane ukształtowaniem terenu i jego obszarem. Gdy z kolei dane miejsce zagrożone było atakiem z powietrza, lądu i morza (lub takowych jednostek się spodziewano) – wznoszono budzące grozę, multizadaniowe hybrydy (podstawa/fundament – przeciwpiechotny, środek/centrum – przeciwpancerny, top/wieżyczka – przeciwlotnicza).
Załoga
Z reguły załogę każdego ze stanowisk stanowili:
1. Strzelcy (S) - jednostki obsługujące wykorzystywane w bunkrze uzbrojenie. Strzelcy powinni bardzo dobrze znać się na broni, którą używają. Celno oko powinno być ich najważniejszą cechą. By okiełznać trzęsącą się maszynę masowego mordu - strzelcy powinni mieć również silne i stabilne ramiona oraz umieć przewidzieć trajektorię lotu pocisków. (Okrąg - 2Strzelców, Kwadrat - 2Strzelców, Prostokąt - 4Strzelców);
2. Obserwatorzy (O) - byli odpowiedzialni za jak najwcześniejsze zlokalizowanie jednostek wroga (lornety), wybranie przeciw niemu odpowiedniego uzbrojenia i za obsługę radiostacji. (O - 1O, K - 1O, P - 2O);
3. Pomocnicy (P) - byli to ludzie bardzo wszechstronni - naprawiali szkody wyrządzone stanowisku przez wroga, leczyli rannych żołnierzy, pomagali także strzelcom przytrzymując im amunicję do broni zasilanych taśmowo. (O - 1P, K - 1P, P - 2P).
Uzbrojenie
Przejdźmy jednak do najważniejszej sprawy, a mianowicie do najczęściej stosowanego uzbrojenia. Nie zawsze było one jednak dostępne lub możliwe do instalacji. Korzystało się wtedy z broni ręcznej/mobilnej/osobistej – traktując jakiekolwiek umocnienie terenowe (w tym bunkry) jako stricte osłonę bez walorów bojowych. Najpowszechniej używaną bronią w bunkrach były ciężkie przeciwpiechotne karabiny maszynowe. Poniżej podam spis najczęściej używanych śmiercionośnych zabawek, dzieląc je na podstawowe i dodatkowe (wspomagające).
1. Broń podstawowa [MG 42 (uniwersalny niemiecki karabin maszynowy. Lekki, niezawodny i dysponujący niszczycielską siłą ognia. Tzw. "diabelski pędzel" ze względu na swą skuteczność - był produkowany masowo), Schwarzlose M072/12 (austriacka odmiana niemieckiego Maxima MG08. Karabin cieszący się nieprawdopodobną celnością, dzięki zmodyfikowanej lufie i stabilnością, dzięki wszechstronnej podstawie płozowej), Browning M2HB (ciężki karabin maszynowy stanowiący potężny środek przeciwko sile żywej, zdolny również do rozbijania pojazdów, budynków i w pewnych przypadkach nawet lekko opancerzonych pojazdów. Tzw. "pięćdziesiątką", pierwotnie opracowana dla samolotów, dzięki swej sile ognia na dużych odległościach - od 70 lat nie znalazła godnego siebie zastępcy), M60 (amerykański uniwersalny karabin maszynowy, bardzo popularny, stosowany jako broń wsparcia na szczeblu drużyny piechoty. Produkowany masowo, karabin M60 okazał się bardzo przydatny w wojnie w Wietnamie)].
2. Broń dodatkowa (wspomagająca) [PTRS i PTRD (rusznice przeciwpancerne - strzeleckie bronie palne o długiej gwintowanej lufie, przeznaczone do zwalczania celów opancerzonych - używane w I i II wojnie światowej. Najczęściej stosowany kaliber to: 14,5 mm. Były nieocenione w sytuacjach, gdy na teren broniony przez bunkry dostawały się wrogie czołgi), G14 Lewis Flamethrower (seryjnie produkowane miotacze ognia. Bronie do rażenia wojsk przeciwnika środkami zapalającymi, przykładowo - napalmem. Ze względu na bardzo mały zasięg i obosieczność - kwestia wiatru i możliwości podpalenia stanowiska - broń ta była bardzo rzadko stosowana. Głównie w ostateczności, gdy wrogim żołnierzom udawało się przedostać w pobliże naszego stanowiska), Różnego rodzaju granaty (obronne -G1, zaczepne - O.F., odłamkowe, burzące, przeciw-pancerne. Głównie miotane ręcznie, rzadko używano granatników. Wykorzystywane były w celu rozbicia jednym rzutem - grupki żołnierzy lub do niszczenia celów opancerzonych)].
Część druga jutro. Będzie o Linii Maginota, operacji „Overlord”, Wietnamie, bunkrach współczesnych i innych bajerach.
P.S. Jeśli podoba Ci się mój Blog, znalazłeś/-aś w nim coś dla siebie (jakiś stały cykl, konkretny dział, itp.) i posiadasz konto na Facebook'u, "Polub go" po prawej stronie pod moim avatarem. Z góry Ci za to dziękuje. Doceniam i pozdrawiam. ROJO
Forfitery:
#7 Dr House. Na czym polega fenomen serialu?
#10 Pięciowskaźnikowa zasada egzystencji wg Rojewskiego
#12a Czy sztuka współczesna skazana jest na szok? (Cz. 1) / (Cz. 2)