Rojopojntofwiu #47 Mimicry, Agon, Ilinx, Alea…. what?

Typologie, zestawienia, podziały. Naukowa analiza gier. Moja pasja, moja ludologia. Dzisiaj nie będzie inaczej. Kolejny enigmatyczny tytuł. Kolejne interesujące zagadnienie dotyczące naszej ukochanej branży. Postać Rogera Cailloisa oraz rola losowej rywalizacji – zostaną Wam przybliżone. Zapraszam ambitnych na kolejny wykład.

Szachy, berek, Poker, piłka nożna, kółko i krzyżyk, MMO. Monopoly, paintball, Scrabble, jRPG. Co łączy wymienione formy aktywności? Wszystkie są, w mniejszym lub większym stopniu, po prostu grami. Współczesne gry elektroniczne spełniają wszystkie cechy właściwe grom w ogóle. Posiadają zasady, mają cele i reguły. Zapewniając wyzwania, wymagają umysłowego lub ruchowego zaangażowania. Uczestnictwa na wielu szczeblach percepcji. Są to elementy łączące je z zabawami/grami klasycznymi– nie komputerowymi. Mimo, że z jednej strony mamy papier, plastik, drewno, własne mięśnie, a z drugiej zaawansowaną technologię, kable, ekrany i układy scalone - sens czy wymowa są te same. I tutaj wchodzi wspomniany Caillois ze swoim podziałem gier na cztery rodzaje. Owa typologia francuskiego pisarza, filozofa i socjologa w 1958 roku zaproponowała ciekawe spojrzenie na gry (wtedy oczywiście na zabawy tradycyjne). Dzisiejsze, elektroniczne odpowiedniki również jednak traktat Rogera dotyczy. Oddemonizujmy zatem tytułowe terminy:

Mimicry (naśladowanie)

Wcielanie się w postać i/lub odgrywanie jakiejś roli + rozbudowane systemy kreacji alternatywnej osobowości – naszych avatarów, protagonistów.

Caillois - Kiedyś:

Zabawa „w dom”, „lekarza”, „policjantów i złodziei” (dzieci), bale maskowe, teatry (dorośli).

Rojo – Dziś:

Praktycznie każda gra komputerowa. Zawsze kimś lub czymś sterujemy.

Agon (współzawodnictwo)

Współzawodnictwo, rywalizacja, konkurowanie. Esencja gry w ogóle, główny cel, wygrana.

Caillois - Kiedyś:

Praktycznie każda gra klasyczna, tradycyjna.

Rojo – Dziś:

Zmagania ze sobą samym (bicie rekordów, satysfakcja), z przeciwnikiem sztucznym/wirtualnym/komputerowym (Single), jak i prawdziwym: pojedynczym [LAN, podzielony ekran (split-screen), gorące krzesła (hot seats), np. bijatyki] i masowym (sieciowe strzelaniny, gry MMORPG, MMORTS).

Ilinx (oszołomienie)

Chwilowe zaburzenie percepcji, osiągnięcie swoistego transu, ekstazy, euforii, błogości.

Caillois - Kiedyś:

Kręcenie się wokół własnej osi aż do zawrotu głowy, huśtawki, zjeżdżalnie (dzieci), bungee, snowboard, spadochron, karaoke (dorośli).

Rojo – Dziś:

Wszelakie symulatory gdzie oszołomienie wynika z rozwijanej prędkości (ścigałki, sportówki ekstremalne) lub gry muzyczne (hipnotyczny rytm).

Alea (los)

Przypadek, losowy wynik. Nie ważnym jest to, który gracz jest lepszy (prawdziwy, bądź komputerowy), lecz komu bardziej sprzyja szczęście.

Caillois - Kiedyś:

Głównie gry hazardowe (ruletka, loterie, automaty w kasynach, itp.)

Rojo – Dziś:

Kwestia zaburzona ze względu na systemy typu save, autosave i checkpoint. Losowy wynik traci swoje znaczenie, poniekąd jest kastrowany. Jeśli coś nie poszło po naszej myśli – wczytujemy poprzedni zapis gry. Alea występuje jednak w większości gier cRPG/MMORPG/jRPG pod postacią losowej generacji przedmiotów (loot’u) lub przeciwników (random encounter’ów).

Jak w każdym tego typu zestawieniu – nierzadko dochodzi do przenikania się pewnych zjawisk. Tak rodzą się łączące różne kategorie - hybrydy. Przykłady?

Gra tradycyjna/klasyczna

Jakakolwiek gra karciana [Mimicry – granie twarzą/blefowanie, np. pokerface, Alea – losowość kart jakie otrzymujemy, Agon – strategia, planowanie, taktyka, przewidywanie ruchów oponenta] lub kalambury [Agon – rywalizacja, Mimicry – gra aktorska, Ilinx – wczucie się w odgrywaną rolę].

Gra komputerowa

Różnej maści gry „hybrydy”, którym to w swoim czasie poświęcę osobne Rojopojntofwiu. Serie GTA, Saint’s Row czy True Crime łączą w sobie masę różnych kategorii Cailliosa, jak i gatunków innych gier. Agon - wyścigi samochodowe, strzelaniny, misje, zadania, Alea - mini-gierki hazardowe, losowo generowany ruch drogowy), Mimicry (wcielanie się w rolę postaci żyjącej zupełnie inaczej, niż znakomita większość z nas), Ilinx (swoisty trans wynikający np. ze skoków spadochronowych,  czy nagannego szaleństwa łamiącego wszelkie prawa). Przykłady można by mnożyć. Zwłaszcza biorąc na tapetę programy typu MMORPG.

Typologia i rola losowej rywalizacji. Jak widzimy, ludologia proponuje różne spojrzenia na elektroniczną rozrywkę. Dzisiejszy pryzmat przez jaki postanowiłem przepuścić gry ujawnia myślę bardzo ciekawą zależność i interesujące zjawisko. Otóż mimo, iż nasze ukochane medium komunikacyjne jest symbolem ogromnego postępu technologicznego prezentującego wspaniałe dokonania zaawansowanej programistyki - jest jednocześnie czymś głęboko pierwotnym, naturalnym, prostym i trywialnym. Nowym, interaktywnym medium, zaspokajającym stare jak cywilizacja potrzeby. Mimicry, Agon, Ilinx, Alea. W której kategorii Ty czujesz się najlepiej?

P.S. Jeśli podoba Ci się moja działalność, subskrybuj mój kanał na serwisie YouTube (Światy Urojone) oraz "Polub" ROJA klikając na łapę po prawej stronie pod moim avatarem. Z góry Ci za to dziękuje. Doceniam i pozdrawiam. ROJO

Rojopojntofwiu:

#42 Czekanie na granie

#43 Wszystko się kiedyś kończy

#44 Okoliczności „klimacące”

#45 Czwarta ściana

#46 Trzecie miejsce